Poetins overrompeling van de Krim maakt duidelijk waarom hij in het begin van deze eeuw kabaal maakte toen er plannen waren voor een Oekraïens lidmaatschap van de NATO. Zélf wilde hij Oekraïne veroveren.
De NATO-leiders zagen destijds onder Russische druk van hun plan af, om de banden met Rusland te kunnen
aanhalen. En nu misbruikt Poetin het militaire gat.
Waarom hebben de verbijsterde westerse leiders deze invasie niet zien aankomen? Aan inlichtingendiensten
geen gebrek. Zelf heb ik een maand voor de inval op de Krim, in Trouw, voorspeld dat onmiddellijk na Sotsji
de Russen een militaire ingreep zouden plegen in Oekraïne. Als een amateur dit kon, waarom had de EU zich
dan niet voorbereid? Het moet ook Poetin opvallen dat vooral de west-Europese leiders zich meer bekommeren
om de vraag hoe we de relatie met Rusland dragelijk houden, dan hoe Oekraïne veiligheid te bieden. Nederland
zendt nog ijskoud onze sporters naar de Para-Olympische Spelen in Sotsji. Ongestoorde verkoop van kaas en
tulpen in Rusland zijn ons ding.
Weinigen realiseren zich dat het Poetin heilige ernst is met zijn herhaaldelijk uitgesproken doel: herstel
van de oude Sowjetgrenzen. Gehamerd heft hij erop dat het uiteenvallen van de Sovjet-Unie “de grootste geo-
politieke ramp van de twintigste eeuw“ is geweest.
Is het dan niemand opgevallen dat Poetins strategie dezelfde is als die van Hitler dit in de jaren dertig? Overal waar hij buiten de bestaande grenzen van zijn rijk “volksgenoten“ toetert hij dat deze in gevaar verkeren en dat hij hen moet beschermen. Zo is het is Zuid-Ossetië en Abchazië gegaan, zo gaat het nu in Oekraïne. Zó zou hij het in de Baltische staten willen.
Toen Hitler in 1938 een onstuitbare behoefte toonde om de Sudeten-Duitsers in Tsjechoslowakije “heim ins
Reich“ te krijgen, had hij dit kunstje al eerder geflikt. Desondanks gaf Chamberlain Hitler zijn zin.
De vrede bleek de inleiding tot wereldoorlog.
De situatie waarin Europa verkeert lijkt sterk op die van 1938. Het land dat de laatste jaren als geen
ander geïnvesteerd heeft in zijn militaire wederopbouw en schaamteloos naar verruiming van zijn grenzen
streeft mag zijn gang gaan. Onder protest, maar in feite mag het. Er is geen westerse leider die om het
aangevallen land militair te hulp schiet. Sancties verhinderen de Russische annexatie van de Krim niet.
De houding van de westerse leiders is even naïef als die van Chamberlain. Een duidelijk voorbeeld is Rutte,
die op ”de-escalatie” blijft hopen terwijl de Russen ijlings een “referendum in elkaar flanzen“ om hun
verovering een smoel te geven. Na een week van Russische agressie houdt onze minister vol dat “er nog
steeds mogelijkheden zijn om er diplomatiek uit te komen“. Is dat onnozelheid? Nee, hij kiest ervoor een
verbaal rookgordijn om het gebrek aan paraatheid van de EU leggen. Het onaanvaardbare wordt aanvaard.
Wat nog steeds dreigt is: oorlog. Nu en bij de volgende aanval op gebieden met Russische bevolking. Poetin
heeft aan de Zwarte Zee achtereenvolgens Abchazië (2008) en de Krim veroverd. In de nabije toekomst ligt
niet alleen een aanval op het Oost-Oekraïense Donetsk, maar ook op de westelijke havenstad Odessa in het
verschiet.
Duurzame vrede met Poetin is alleen mogelijk als hem harde grenzen gesteld worden. Estland is tijdens de
Russische cyberwar tegen dit landje (2007) ternauwernood ontsnapt aan militaire agressie, omdat Estland tot
de NATO behoort.En een aanval op een lidstaat beantwoord wordt met een tegenaanval. Maar als het westen nu
niet werkelijk in actie komt verliest deze afschrikking zijn geloofwaardigheid. En voelen de Baltische staten zich terecht in gevaar.
Er is nu maar één manier om Poetin te stoppen. Dat is het geven van harde militaire garanties voor alle
landen buiten de huidige Russische grenzen.
Roel van Duijn
ex-politicus, getrouwd met Russische vrouw